• 08.09.2024 03:21

САРИСА

Прв македонски конзервативен портал

Сер Роџер Скрутон – слободата не е можна без обичај и традиција

Сер Роџер Вернон Скрутон (27 февруари 1944 – 12 јануари 2020 година), беше англиски филозоф и писател, специјализиран за естетика и политичка филозофија, особено за напредување на традиционалистичките конзервативни ставови.

Уредник од 1982 до 2001 година на „Солисбери ривју“, конзервативно политичко списание, Скратон има напишано над 50 книги за филозофија, уметност, музика, политика, литература, култура, сексуалност и религија. Неговите најзначајни публикации вклучуваат: Значење на конзервативизмот (1980), Сексуална желба (1986), Естетика на музиката (1997) и Како да се биде конзервативен (2014).

Скуртон тврди дека додека конзервативизмот во далечното минато се фокусирал на зачувување на старите системи на моќ во кои политичкиот авторитет се спушта од суверените кон поединци, модерниот конзервативизам е цврст производ на просветителството,  што го прифаќа (првично прогресивниот) поим за народен суверенитет. Современиот конзервативизам започнал како „двоумење во рамките на либерализмот“, што произлегува од идеите на класичните либерали – особено Томас Хобс, Џејмс Харингтон, Џон Лок и Барон де Монтескје.  Особено, и „конзервативците и либералите се согласуваат за потребата од ограничена влада, репрезентативни институции, поделба на власта и основните права на граѓанинот“, но конзервативците ја отфрлаат теоријата на социјален договор и индивидуализмот, кои не се основани од обичајот и традицијата.

Скуртон става посебен акцент на конзервативното верување дека слободата не е можна без обичај и традиција, како „индивидуална слобода во политичкиот поредок“, а не обратно. Бидејќи луѓето, според Скрутон, се родени во општеството „оптоварени со обврски и подложени на институции и традиции“, тој тврди дека слободата повеќе е наследена отколку избрана. Тој ги опишува либералите и нивните апстрактни идеи,  дизајнирани да се однесуваат на сите луѓе насекаде, наместо да се фокусира на конкретното наследство на еден народ – тенденција за која тој тврди дека довела до уништување на Француската револуција.

Скратон го прифати конзервативизмот откако беше сведок на студентските протести во мај 1968 година во Франција. Од 1971 до 1992 година тој беше предавач и професор по естетика на колеџот Биркбек, Лондон, по што имаше неколку академски позиции со скратено работно време, вклучително и во САД. Во 1980-тите тој помогна да се воспостават подземни академски мрежи во источна Европа под контрола на Советскиот Сојуз, за што беше награден со медал за заслуги на Чешка (прва класа) од претседателот Вацлав Хавел во 1998 година.

Конзервативниот премиер на Унгарија, Виктор Орбан, му го врачи Орден за заслуги во декември минатата година, опишувајќи го како „жесток и активен сојузник“ на антикомунизмот во централна и источна Европа. Г-дин Орбан рече дека Сер Роџер гледа доволно напред за да ја види заканата од илегална миграција.

Тој почина на 12 јануари 2020 година на 75-годишна возраст. Следниот ден, премиерот Борис Џонсон објави на Твитер: „Го изгубивме најголемиот модерен конзервативен мислител – кој не само што имаше храброст да го каже она што го мислеше, туку и го кажуваше наубав начин“.